مدل مفهومی با هدف ایجاد سازوکاری ساختیافته به منظور تعامل پایدار و اثربخش تمامی نقشآفرینانِ حوزه ممیزی و رتبهبندی طراحی شده است. سازمان فناوری اطلاعات، ایجاد کننده (مالک) نظام است و بر اساس اختیاراتی که به آن تفویض شده، به نظام مشروعیت میبخشد. در مدل مفهومی دبیرخانه نظام ممیزی و رتبهبندی مراکزداده (به میزبانی سازمان نظام صنفی رایانهای کشور) راهبری این زیر ساخت را برعهده دارد و اجرای کلیه فعالیتهای تصدیگری نظام را برعهده دارد. سازوکارهای نظام بهگونهای دیده شده که تعاملات بین نقشآفرینان اصلی شامل ارزیابان و ممیزان، مراکزداده و نهادهای گواهیکننده بدون دخالت مستقیم هیچ مرجعی برقرار میشود. در طول حیات نظام، دبیرخانه نظام ممیزی و رتبهبندی مراکزداده بر فرآیندها و تعاملات، نظارت داشته و بر اساس بازخوردهای حاصل از اجرا، زمینه مناسبی را برای بازنگری و بهبود نظام فراهم میآورد.
مطابق شکل 1، مدل مفهومی نظام ممیزی فناوری اطلاعات، یک مدل سهسطحی است که در بالاترین سطح آن نقشآفرینان حاکمیتی قرار گرفتهاند. سازمان فناوری اطلاعات بهعنوان بازیگر این سطح، با پشتیبانی سازمان تنظیم مقررات و بهعنوان متولیان نظام، در برابر عملکرد آن پاسخگو هستند. در سطح دوم، سازمان نظام صنفی رایانهای کشور قرار دارد که میزبان دبیرخانه نظام ممیزی و رتبهبندی مراکزداده است که با اختیارات واگذار شده از طرف بازیگران سطح اول، نظم مورد نظر را در چارچوب سیاستهای اعلام شده سطح اول، ایجاد کرده و آن را برقرار نگهمیدارند.
در تفکیک وظایف و مسئولیتهای سطح اول و دوم، تمامی کارهایی که جنبه تصدیگری دارند به دبیرخانه واگذار شده است. عملکرد همه نقشآفرینان این سطح (از جمله کمیتههای تخصصی، واحدهای سازمان و ...) توسط دبیرخانه هدایت میشود که نقطه کانونی نظمبخشی در نظام ممیزی و رتبهبندی مراکزداده است.
سطح سوم، سطحی است که تعاملات میان مراکزداده متقاضی ممیزی و ارزیابان و ممیزان در آن سطح برقرار میشود و آثار نظم ایجاد شده توسط سطوح بالاتر، در این سطح قابل مشاهده است. به این معنی که اگر ذینفعان ارزیابی (بهخصوص مراکزداده و نهادهای حاکمیتی) از نتایج ارزیابی رضایت داشتند و در تعاملات بعدی خود به نتایج آن استناد کردند، میتوان نتیجه گرفت که نظم ایجاد شده در مسیر صحیحی قرار دارد.
لازم به ذکر است که در سطح ملی، مرکز ملی تایید صلاحیت به نمایندگی از سازمان ملی استاندارد، بهعنوان نهاد اعتباربخش ایفای نقش میکند و کلیه نهادهای گواهیکننده مانند آزمایشگاههای مرجع، نهادهای بازرسی و نهادهای گواهیکننده نظامهای مدیریت زیر نظر این مرکز و تحت نظارتهای آن فعالیت میکنند. با توجه به حضور مرکز ملی تایید صلاحیت در تفاهمنامههای منطقهای و بینالمللی، نهادهای گواهیکننده در محدوده این تفاهمنامهها، از اعتبار منطقهای و بینالمللی برخوردار هستند. با توجه به این ویژگی، چشمانداز نظام ممیزی و رتبهبندی مراکزداده این است که پس از استقرار و کسب اعتماد ذینفعان، در تعامل با مرکز ملی تایید صلاحیت، خود را با ضوابط این مرکز انطباق داده تا از مزایای حضور در این تفاهمنامهها در سطح منطقهای و بینالمللی برخوردار شود. لذا انطباق با استانداردهای ارزیابی انطباق یعنی خانواده استانداردهای ISO/IEC 17000 را به عنوان یک اصل قطعی، الزامی تلقی کرده است.