محمد سلیمانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: وزارتخانههای ارتباطات و مسکن و شهرسازی هیچ سنخیتی با یکدیگر ندارند که قرار باشد با یکدیگر ادغام شوند و به شخصه هیچ تشابهی در آنها پیدا نمی‌کنم.
او در ادامه عنوان کرد: حدود یک ماه پیش در نامه‌ای به نمایندگان مجلس این نکته را یاد‌آور شدم که ادغام‌هایی که پیش از این صورت گرفته از زوایای مختلف قابل تامل هستند.
وی با بیان اینکه پس از ادغام‌هایی که سال گذشته صورت گرفت، برخی وزارتخانههای حجیم کشور با یکدیگر همراه شدهاند، خاطر نشان کرد: اکنون وزارتخانههای بزرگی مانند صنایع و بازرگانی در هم ادغام شدهاند و یا وزارتخانههای غول‌پیکری مانند وزارت مسکن و وزارت راه و ترابری به صورت متحد درآمده‌اند و در نهایت وزارتخانههای جدید چنان وسعت یافته‌اند که حتی خود وزیر هم در مواردی نمی‌تواند به تمام مسائل رسیدگی کند.
سلیمانی ادامه داد: اکنون دلیل عمده‌ای که برای این ادغام‌ها یاد می‌شود، بحث کوچک‌سازی دولت است، اما از هر نهاد که می‌خواهید سوال کنید و بگویید که با ادغام این وزارتخانه‌ها در نهایت چند نفر از دولت خارج شدهاند؟ واقعا این عدد بسیار کوچک است و در نهایت ممکن است یک وزیر و چند معاون او تنها پست خود را واگذار کند، اما در نهایت خود این افراد هم‌چنان در کابینه حضور دارند و در سمت دیگری فعالیت می‌کنند.
وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: اینکه بخواهیم ادغام‌ها را به کوچک‌سازی دولت مربوط کنیم نوعی استدلال سطحی و ساده‌نگری است چرا که با این ادغام دولت کوچک نمی‌شود و تاکنون هیچ فردی آماری مبنی بر تاثیر ادغام‌های صورت گرفته در کوچک‌سازی دولت ارائه نکرده و به همین دلیل نمی‌توان چنین توجیهی را استدلالی قوی برای اعمال ادغام‌های جدید دانست.
این نماینده مجلس در ادامه یاد‌آور شد: تجربیات مختلفی که در کشور از ادغام وزارتخانه‌ها وجود دارد، تجربه‌ی خوبی نبوده و طی 33 سال بعد از انقلاب در اکثر موارد نتیجه‌ی ادغام‌ها انحلال یا در نهایت امری شبیه انحلال بوده است. به عنوان مثال زمانی جهاد سازندگی ادغام شد و در سال‌های پس از ادغام مشاهده کردیم که با این ادغام چنین امر مهمی عملا از بین رفت.
سلیمانی در عین حال به سایر وزارتخانههای ادغام‌شده اشاره کرد و افزود: زمانی صنایع و معدن در هم ادغام شدند و وزارت صنایع و معادن شکل گرفت، اما با ایجاد چنین وزارتخانه‌ای دیدیم که در واقع معادن به حاشیه رفتند و در عمل ادغام موجب انحلال و به حاشیه‌رفتن یکی از بخش‌های مهم کشور شد.
وزیر سابق ICT هم‌چنین عنوان کرد: اگر تجربه‌ی دنیا را در نظر بگیریم، می‌بینیم که هیچ کشوری با وسعت و اهمیت ایران وزارتخانههای خود را به 17 یا 18 مورد محدود نکرده است. اکنون فرانسه که وسعتی حدود یک سوم ایران دارد و جمعیت آن هم به مراتب کمتر از کشور ما به‌شمار می‌رود، 34 وزیر دارد. کشور انگلستان هم با اینکه در حد یک جزیره محسوب می‌شود 29 وزیر در کابینه‌ی خود دارد، حال با این وجود من نمی‌دانم آنهایی که بحث‌هایی مبنی بر کاهش تعداد وزارتخانه‌ها را مطرح می‌کنند از چه زاویه‌ای به موضوع نگاه می‌کنند.
سلیمانی ادامه داد: ما کشور خاصی هستیم که در حال پیشرفت هستیم. ایران در تمام اتفاقات جهانی نقش‌آفرین است و از سوی دیگر پیشرفت کشور در حوزه‌ی علم و فن‌آوری و دانش را همگان قبول دارند و شیب تندی که در این عرصه وجود دارد، موجب شده است که ما در دنیا رتبه‌‌ای بالا داشته باشیم. اکنون ما با مشکلاتی مانند تحریم‌ها و دشمنان کمر‌بسته مواجهیم و برای مقابله با این موارد لازم است وزارتخانه‌هایی کوچک اما پویا داشته باشیم که بتوانند با قدر‌ت عمل بیشتر اوضاع را پیگیری کنند. در واقع وزارتخانههای حجیم و لَخت و ناکارآمد باعث زمین‌گیر‌شدن کشور خواهند شد.
این نماینده مجلس در عین حال خاطرنشان کرد: وزارت ارتباطات یک وزارتخانه تخصصی است و اکنون در دنیا بیش از 120 کشور دارای چنین وزارتخانه‌ای هستند که این موضوع از اهمیت این وزارتخانه نشات می‌گیرد.
وی ادامه داد: اکنون کشور در زمینه‌ی فن‌آوری اطلاعات هرچه سریع‌تر عمل کند، توسعه و پیشرفت بخش‌های دیگر هم تسریع می‌شود. اکنون حتی اگر در قوه قضاییه، اقتصاد و یا هر جای دیگری هم قرار باشد تحولی ایجاد شود باید دست به دامن فن‌آوری اطلاعات شد. پیش از این در بحث یارانه‌ها و هدفمندی آنها هم فن‌آوری اطلاعات نقش بسزایی داشت. همان‌طور به هرحال این حوزه بسیار مهم است و می‌تواند بستری برای سایر حوزه‌ها به شمار آید.
وزیر سابق ICT ادامه داد: وزارت ارتباطات یک وزارتخانه تخصصی و یکی از دلایل موفقیت آن هم همین تخصصی‌بودن است اما اگر قرار باشد این وزارتخانه ادغام شود، معلوم نیست در رده‌ی دست چندم یک وزارتخانه بزرگ‌تر قرار گیرد که چنین اتفاقی بی‌شک کشور را به سمت عقب و قهقرا سوق خواهد داد.
سلیمانی هم‌چنین اظهار کرد: ما در حال حاضر در عصر انفجار اطلاعات و فن‌آوری هستیم و این موضوع ایجاب می‌کند که چندین برابر تلاش کنیم تا بتوانیم زیرساخت‌های مناسب را فراهم کنیم.
وی در ادامه با تاکید مجدد بر عدم سنخیت فناوری اطلاعات با وزارت مسکن و شهرسازی گفت:در صحبت‌هایی که با دوستان داشتم عده‌ای این موضوع را به شکل یک شوخی مطرح کرده و اینگونه می‌گفتند که به هرحال هر خانه‌ای یک تلفن دارد و یا در زمینه‌ی راه و شهرسازی هم شاهراه‌های مختلف در کشور ساخته شده و در حوزه‌ی فن‌آوری اطلاعات هم شاهراه‌های اطلاعاتی داریم.
این نماینده مجلس هم‌چنین به بحث تعداد وزارتخانههای دولت اشاره کرد و گفت: زمانی مجلس، دولت را مقید کرده بود که 17 وزارتخانه داشته باشد بعد‌ها با تشکیل وزارت ورزش این تعداد به 18 وزارتخانه رسید، اما آیا می‌توان یک وزارتخانه را به قرینه حذف کرد؟ بی‌شک چنین تصمیمی پشتوانه‌ی قانونی نخواهد داشت و موجب اختلاف میان مجلس و دولت خواهد شد و در نهایت معلوم نیست که به نفع چه کسی خواهد بود.
وی با تاکید بر اینکه مجلس ترجیح می‌دهد با وزارتخانه‌هایی کوچک‌تر که قابلیت دسترسی و نظارت بیشتری دارند مواجه باشد، یاد‌آور شد: تجربه‌ی گذشته گویای آن است که همواره پس از ادغام‌ها افت‌هایی ایجاد شده است که من به شخصه فکر می‌کنم به عنوان مثال پس از ادغام وزارت صنایع در بازرگانی، صنعت به بخش دوم رفت و در بخش‌هایی دیگر هم همین‌طور. اکنون اگر قرار باشد این ادغام‌ها ادامه پیدا کند دولت زمین‌گیر خواهد شد و وزارتخانه‌ها بی‌نشاط می‌شوند به همین دلیل از همه می‌خواهیم که درباره‌ی ادغام‌ها به شکل کارشناسی صحبت کنند و اینگونه نباشد که پشت پرده تصمیم گرفته شود. اکنون اگر دولت تاکید بر کوچک‌سازی دارد می‌تواند از طریق واگذاری و اصل 44 قانون اساسی اقدام کند نه با ادغام وزارتخانه‌ها.
شورای عالی فضای مجازی سیاستگذاری کند
سلیمانی درباره اینکه تشکیل شورای عالی فضای مجازی تا چه اندازه می‌تواند در چنین تصمیمی دخیل باشد، توضیح داد: مگر پیش از این شورای عالی انقلاب فرهنگی به جای وزارت علوم و آموزش و پرورش نشست یا آنها را ادغام کرد که اکنون قرار باشد این شورا اینگونه برخورد کند؟ حتی در حکمی که از سوی مقام معظم رهبری برای این شورا ابلاغ شده بیشتر مباحث سیاستگذاری و ساماندهی مورد توجه قرار گرفته‌اند و درباره‌ی اجراییات صحبتی نشده است.
وی ادامه داد: زمانی شورای عالی انقلاب فرهنگی ستادی ایجاد کرد تا به انجام کارهای اجرایی بپردازد، اما درنهایت تجربه‌ای ناموفق برجای ماند به همین دلیل من فکر می‌کنم اکنون شورایی مثل شورای عالی مجازی باید جایگاهی رفیع و تصمیم‌گیرنده داشته باشد و اینگونه نباشد که بخواهد جای وزارتخانه به ایفای نقش بپردازد، چرا که چنین تصمیمی قطعا اشتباه خواهد بود و در نهایت موجب ضربه‌زدن به نظام فن‌آوری اطلاعات و کشور می‌شود و پس از چند سال دوباره مجبور به عقب‌گرد از آن خواهیم بود.
سلیمانی ادامه داد: در واقع چنین تصمیمی مانند حرکت در کوچه بن‌بست است. اکنون ما شوراهای عالی متعددی داریم که هیچ یک از آنها جای وزارتخانه را نگرفته است و هر کس مسوولیت‌های خود را دنبال می‌کند.
وزیر سابق ICT درباره اینکه آیا ضعف عملکرد وزارت ارتباطات دلیل اتخاذ چنین تصمیمی نبوده است، خاطر نشان کرد: بعید می‌دانم اینگونه باشد چرا که وزارت ارتباطات از وزارتخانههای موفق دولت‌های نهم و دهم و جزو افتخارات آنها بوده است. حتی اگر در این زمینه ضعفی هم باشد راهکار درست آن است که این موارد مطرح شوند تا به مرور زمان برطرف شوند. علاوه بر این آیا اکنون از حوزه‌های دیگری مانند مسکن و یا راه و شهرسازی مشکل وجود ندارد؟
وی در پایان افزود: در حال حاضر سالانه حدود 23 تا 24 هزار نفر در جاده‌ها جان می‌بازند یا اگر ما بخواهیم پای درد‌ودل اهل صنعت بنشینیم حتی افرادی که در صنایع بزرگی مانند خودروسازی مشغول هستند، درد دل‌های بسیار دارند این درحالی است که در حوزه‌ی ارتباطات، مخابرات تلاش می‌کند و با وجود واگذاری آن خدمات به خوبی ارائه می‌شود و این وزارتخانه یکی از بخش‌های موفق کشور به‌شمار می‌رود.
