اختلال در روند عرضه کالا و رشد قیمت‌ها

مریم عسگری-چرا که معمولا هر سال با نزدیک شدن به سال نوی میلادی کارخانه‌های تولیدکننده و شرکت‌های مادر به منظور فراهم کردن زمینه برای ورود محصولات جدیدتر، قیمت‌ها را کاهش داده و به این ترتیب خریداران کالاهای کامپیوتری در کشورهای آمریکایی و اروپایی می‌توانند کالاهای این حوزه را با تخفیف خریداری کنند. اما متاسفانه با وجودی که در کشور ما کامپیوتر جایگاه خاصی یافته است و عنوان کالای پرمصرف را یدک می‌کشد، به دلایل مختلفی، از جمله موضوع تحریم نه‌تنها از تحولات تکنولوژیکی دنیا نسبت به سایر کشورها عقب‌تر است، بلکه به دلیل اینکه در مورد بسیاری از کالاها فاقد نمایندگی‌های رسمی و منتخب از طرف شرکت مادر است، نمی‌توان شاهد تاثیرپذیری روند قیمت‌ها در بازار ایران از حراج‌های پایان سال میلادی شرکت‌های کامپیوتری بود و باز هم نمی‌توان انتظار داشت مصرف‌کننده ایرانی به یمن فرا رسیدن سال نو میلادی از حراج‌های پایان سال شرکت‌های کامپیوتری منتفع شود.به غیر از این موضوع، بازار کامپیوتر ما شاهد تغییر و تحولاتی است که در این گزارش ما به بررسی این تحولات می‌پردازیم.
سال نوی میلادی و بازار کامپیوتر ایران
به گفته کارشناسان و فعالان بازار کامپیوتر، بازار کامپیوتر ایران و در کل کشورهایی که از لحاظ اقتصادی در تحریم به سر می‌برند در دو برهه زمانی تحت تاثیر تعطیلات پایان سال نوی میلادی قرار می‌گیرند.برهه زمانی اول، قبل از تعطیلات سال نوی میلادی است که از اوایل آذر ماه شاهد تاثیرات این اتفاق در بازار بوده و هستیم، چراکه در این ایام معمولا تقاضا برای کالاهای حوزه کامپیوتر افزایش یافته و اکثر شرکت‌های دولتی هم برای خرید اقدام می‌کنند، اما میزان عرضه مانند سابق است. ولی فعالان بازار با توجه به این تجربه که از اواخر آذرماه با کاهش موجودی در زمینه کالاهای مختلف مواجه می‌شوند، قیمت‌ها را افزایش می‌دهند. به این ترتیب در بازار داخلی با رشد قیمت‌ها مواجه می‌شویم.این درحالی است که در سایر کشورها خریداران می‌توانند کالاها را با قیمت‌هایی به مراتب ارزان‌تر از قبل خریداری کنند.برهه زمانی دوم هم، طی تعطیلات سال نوی میلادی است که در این دوره که حدودا یک هفته است، بازار با کاهش موجودی و رشد بیشر قیمت‌ها مواجه می‌شود، چرا که تعطیلات یک هفته‌ای میزان عرضه کالا به بازار را کند می‌کند.سهیل ترکان، قائم‌مقام مدیرعامل شرکت فراسو
در این باره می‌گوید، معمولا در سایر کشورها تاثیر نزدیک شدن به سال نو را، قبل از سال نو و در روزهای پایانی سال می‌توان مشاهده کرد. به عنوان مثال در ماه‌های دسامبر و نوامبر میزان تقاضا در کشورهای دیگر افزایش یافته و شرکت‌های عرضه‌کننده هم بابت فروش کالاهای خود به خریداران تخفیف یا پروموشن ارائه می‌کنند، اما در کشور ما این‌طور نیست.مهدی بکائی رییس هیات‌مدیره شرکت همراه پردازان هم در این باره می‌گوید، ارائه تخفیف و پروموشن توسط کمپانی‌ها از رویدادهای طبیعی هفته‌های آخر سال میلادی است، ولی متاسفانه در کشور ما خبری از این تخفیف‌ها نیست و ما تنها با کاهش موجودی و رشد قیمت‌ها مواجه می‌شویم. به گفته وی، بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده در کشور ما فاقد نمایندگی هستند که در این زمینه می‌توان به برند Apple اشاره کرد که مثلا تصمیم می‌گیرد در ماه دسامبر قیمت تمام کالاهایش را کاهش دهد و این تخفیف شامل حال تمام نمایندگی‌هایش در 140 کشور دنیا می‌شود، ولی در ایران امکان اعمال این تخفیف وجود ندارد. زیرا Apple اصلا در ایران نمایندگی ندارد. پس نباید انتظار داشت، اگر تغییری در دنیا طی ماه‌‌های پایانی سال میلادی رخ دهد در ایران نیز شاهد آن باشیم.جمشیدی، یکی از فعالان بازار در مرکز خرید پایتخت در این زمینه می‌گوید: اگرچه روزهای پایانی سال میلادی برای کاربران رایانه در سایر کشورها با حراج و شکست قیمت رایانه و تجهیزات کامپیوتری به ویژه رم، پردازنده و مادربورد همراه است، اما کاربر ایرانی از این حراج‌ها بهره‌ای نمی‌برد و حراج‌های پایان سال میلادی شرکت‌های کامپیوتری شامل حال کاربران ایرانی رایانه نمی‌شود.
به گفته وی، با توجه به بحث تحریم، اکثر تولیدکنندگان رایانه، فاقد نمایندگی رسمی و حتی فروشگاه به معنی واقعی در کشور ما هستند. به همین دلیل فروشندگان داخلی از دستورالعمل‌های شرکت‌های مادر پیروی نمی‌کنند، چرا که اولا سودی برایشان ندارد و دوما لزومی ندارد از شرکتی که هیچ حمایتی از آنها نمی‌کند، پیروی کنند.
در کل کارشناسان و فعالان بازار معتقدند به طور کلی تعطیلات سال نوی میلادی در کشور ما باعث رشد قیمت و کاهش موجودی در یک برهه زمانی یک تا دو ماهه می‌شود و خبری هم از کاهش قیمت‌ها یا استفاده از تخفیف‌های پایان سال نیست.
از تعطیلات کریسمس تا تعطیلات سال نوی چینی‌ها
اگرچه فعالان بازار و کارشناسان تاثیر تعطیلات سال نوی میلادی را بر بازار کامپیوتر ما غیر قابل انکار می‌دانند، اما گروه دیگری معتقدند تعطیلات سال نوی چینی‌ها یا به عبارتیChinese New Year تاثیر بیشتری روی بازار کامپیوتر ما که از لحاظ واردات کالاها به شدت به این کشور وابسته هستیم، می‌گذارد.
سهیل ترکان، قائم‌مقام مدیرعامل شرکت فراسو با تایید این مطلب گفت، از آنجا که بیشترین مراوده تجاری ما برای واردات کامپیوتر و کالاهای حوزه آی‌تی با کشور چین است، تعطیلات سال نوی این کشور تاثیر بیشتری روی بازار کامپیوتر ما و روند قیمت‌ها و همچنین میزان عرضه کالا به بازار می‌گذارد. به گفته وی، معمولا در این ایام کالاها با تاخیر وارد بازار داخلی می‌شوند و قیمت‌ها نیز افزایش می‌یابند.کوروش عباسی،مدیر روابط عمومی شرکت آواژنگ هم با بیان این مطلب که در حال حاضر شرایط بازار در حدی پیچیده و بحرانی است که کاهش عرضه و رشد قیمت‌ها به دلیل نزدیک شدن به تعطیلات سال نوی میلادی چندان اهمیتی ندارد، گفت: با این وجود نزدیک شدن به تعطیلات کریسمس تاثیر چندانی در شرایط فعلی روی بازار ما ندارد و از نظر من تعطیلات سال نوی کشور چین تاثیر بیشتری روی بازار ما می‌گذارد.به گفته وی، شاید مهمترین اتفاقی که تعطیلات سال نوی میلادی و چینی روی بازار ما بگذارند تاخیر در عرضه کالا و رشد قیمت‌ها در مورد کالاها به ویژه کالا FAST MIVING باشد.
بازار قطعه تاثیرپذیر از بازار نوت‌بوک
به گفته کارشناسان و فعالان بازار،به طور کلی بازار قطعه بیش از بازار لپ‌تاپ تحت تاثیر تعطیلات سال نوی میلادی یا چینی‌ها قرار می‌گیرد، چرا که اکثر تولیدکنندگان قطعاتی مانند مادربورد، رم، کارت گرافیک و... در پایان سال تکنولوژی‌های قدیمی را در حراج‌های فصلی به فروش می‌رسانند. ولی در مورد نوت‌بوک این‌طور نیست. بر اساس اعلام شرکت ایران رهجو، معمولا شرکت‌های تولیدکننده لپ‌تاپ هر دو یا سه ماه یکبار مدل‌های جدید را روانه بازار کرده و قیمت مدل‌های قدیمی را کاهش می‌دهند. پس دلیلی ندارد به بهانه سال نوی میلادی یا چینی برای عرضه محصولات جدید قیمت‌ها را کاهش دهند و زمینه را برای ورود مدل‌های جدید فراهم کنند.
ختم کلام
فعالان بازار و کارشناسان بر این باورند که طی هفته‌های آینده در بازار کامپیوتر شاهد بروز اتفاقات بیشتری خواهیم بود و حتی اگر نرخ دلار روندی نزولی در پیش گیرد و حتی به قیمت سابق خود برسد، ولی در بازار کامپیوتر به ویژه قطعه شاهد رشد قیمت‌ها خواهیم بود.
پس به این ترتیب به نظر می‌رسد اگر قصد خرید دارید اکنون بهترین زمان برای خرید کالا است. هرچند که فعالان بازار رغبتی برای به فروش رساندن کالاهای خود ندارند.