صادق صفربیگی، رئیس هیأتمدیره نظام صنفی رایانهای استان ایلام*- استان ایلام به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، با ۴۳۰ کیلومتر مرز مشترک با عراق و قرارگیری در غرب و جنوب غربی کشور، ظرفیتهای بسیار خوبی برای توسعه در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) دارد. این موقعیت جغرافیایی ایلام را به بستری مناسب برای صادرات خدمات فنی و مهندسی، نرمافزار و سختافزار به کشورهای همسایه نظیر عراق و سوریه تبدیل کرده است. همچنین، استان ایلام میتواند از این فرصت در حوزه گردشگری، بهویژه گردشگری دیجیتال و گردشگری سلامت بهرهمند شود، بهخصوص در ایام اربعین که ظرفیت بالایی برای توسعه خدمات دیجیتال وجود دارد.
چالشهای استان ایلام در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات
با وجود ظرفیتهای گسترده استان ایلام، یکی از معضلات اصلی ما، کمبود نیروی متخصص در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات است. به دلیل پایین بودن درآمدهای حوزههای فنی و مهندسی، بهویژه فناوری اطلاعات در استانهای کوچکتر مانند ایلام، بسیاری از نخبگان و متخصصین این حوزه به استانهای برخوردارتر یا حتی خارج از کشور مهاجرت میکنند. تمرکز تولید نرمافزار و ارائه سختافزار نیز به تهران و استانهای بزرگتر محدود شده که این موضوع مانع از توسعه اشتغال و سرمایهگذاری در استانهایی مانند ایلام شده است.
ضرورت سرمایهگذاری در استانهای کمبرخوردار
برای جلوگیری از مهاجرت نیروی کار متخصص و ایجاد فرصتهای شغلی در استان ایلام، نیازمند ورود دولت و شرکتهای بزرگ و مادر تخصصی در حوزه فناوری اطلاعات هستیم. سرمایهگذاری در استانهای کمبرخوردار، که دارای ظرفیتهای زیادی مانند ایلام هستند، میتواند به رونق اقتصادی و اشتغالزایی کمک کند. بهویژه با توجه به مرز مشترک ایلام با عراق، ایجاد یک "پارک اقتصاد دیجیتال" در استان میتواند تأثیر بسزایی در توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی و دیگر محصولات فناوری داشته باشد.
طرح توانمندسازی فارغالتحصیلان
سازمان نظام صنفی رایانهای استان ایلام نیز در راستای توانمندسازی فارغالتحصیلان دانشگاهی، طرحی را با همکاری اعضای هیأتمدیره تدوین کرده است. این طرح با هدف آموزش و اشتغالزایی برای فارغالتحصیلان حوزه ICT تهیه شده و میتواند به حل معضل بیکاری در این حوزه کمک کند.
چالشهای مدیریتی در حوزه فناوری اطلاعات
یکی دیگر از معضلات موجود در استان، عدم آشنایی مدیران و تصمیمگیران دولتی با اهمیت و ظرفیتهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات است. این بیگانگی باعث ترس و عدم اعتماد به متخصصین بومی شده و سرمایهگذاری در این حوزه را به حداقل رسانده است. سرمایهگذاریهای انجامشده نیز اغلب مقطعی و کوتاهمدت بوده و نیاز به رویکردی پایدارتر دارد.
جمعبندی و پیشنهادات
به نظر میرسد که علاوه بر توانمندسازی نیروی کار فارغالتحصیل، نیاز است مدیران و تصمیمگیران نیز آموزش ببینند تا با نگاه فرصتمحور به حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، بهجای تهدید، آن را بهعنوان عاملی کلیدی برای توسعه ببینند. در حالی که جهان بهسرعت در حال پیشرفت در حوزههای اقتصاد دیجیتال، هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات است، متأسفانه این حوزه در استانهای کوچک مانند ایلام بهطور کامل مغفول مانده است. با کمترین هزینه نسبت به سایر بخشها، میتوان در این حوزه اشتغال ایجاد کرد و از ظرفیتهای بالای استان بهرهبرداری نمود.