روزنامه فناوران : وزیر نیرو صنعت ماینینگ را زمین زده است

ماجرای استخراج رمزارزها، در طول دو سال گذشته، بسیار پر خبر بوده است و همین حالا هم اگر کلید واژه رمز ارز را جست وجو کنید، با انبوهی از خبرهای مربوط به کشف دستگاه ها و پلمب مجموعه های استخراج بیت کوین مواجه خواهید شد. سال گذشته بالاخره مسوولان در یک چرخش تصمیم گیری، با شناسایی ماینینگ به عنوان یک صنعت موافقت کردند و مرداد ماه امسال بعد از مدت ها بحث و جدل، بالاخره آیین نامه اجرایی استخراج فرآورده های پردازشی رمزنگاری شده در هیات دولت تصویب شد. امید می رفت که تصویب این آیین نامه، راهگشای فعالیت قانونی فعالان ماینینگ باشد که میلیاردها تومان سرمایه شان یا ضبط شده بود یا خاک می خورد. اما در این آیین نامه مواردی بود که خیلی زود امیدهای فعالان این صنعت نوپا را نقش بر آب کرد. این مصوبه، استخراج فرآورده های پردازشی رمزنگاری شده (ماینینگ) را با اخذ مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجاز می دانست؛ اما چند مانع جدی پیش پای فعالان گذاشته بود. بر اساس این مصوبه، تأمین برق متقاضیان استخراج رمزارزها صرفاً با دریافت انشعاب برق از شبکه سراسری یا احداث نیروگاه جدید خارج از شبکه سراسری صورت می گیرد. علاوه بر این، مقرر شد که تعرفه برق متقاضیان استخراج فرآورده های پردازشی رمزنگاری شده با قیمت متوسط ریالی برق صادراتی با نرخ تسعیر سامانه نیما محاسبه و اعمال شود. همچنین تعرفه سوخت گاز مورد نیاز متقاضیان استفاده کننده از برق تولیدی خارج از شبکه وزارت نیرو با قیمت ۷۰ درصد متوسط ریالی گاز صادراتی با نرخ تسعیر سامانه نیما محاسبه شود. با وجود این مصوبه، وزارت نیرو نیز در آبان ماه دست به کار شد و در مصوبه ای قیمت برق استخراج رمز ارز را ابلاغ کرد. طبق مصوبه وزارت نیرو، تعرفه برق برای این مراکز، معادل متوسط نرخ برق صادراتی خواهد بود و ماینرها باید به ازای هر کیلووات ساعت برق، ۹۶۵ تومان پرداخت کنند. این نرخ در ۸ ماه غیر گرم سال معادل ۵۰ درصد متوسط نرخ برق صادراتی یعنی ۴۸۰ تومان خواهد بود و در ۴ ماه گرم یعنی از خرداد تا شهریور، دو برابر متوسط قیمت صادراتی برق محاسبه می شود. همچنین اعلام شد که استفاده مراکز ماینینگ از برق در ۳۰۰ ساعت در طول سال (ساعت اوج بار) ممنوع خواهد بود. تعیین این تعرفه ها داد فعالان صنعت ماینینگ را درآورده که معتقدند با این تعرفه، عملا استخراج رمزارز زیان ده خواهد شد و به همین دلیل، این صنعت در ایران به طور کامل از حرکت بازمانده است. به همین منظور، دیروز اعضای کمیسیون بلاک چین سازمان نظام صنفی رایانه ای با برگزاری یک نشست خبری، مواضع و انتقادهای خود را در این خصوص با رسانه ها در میان گذاشتند و به ویژه نسبت به محاسبه برق ماینینگ با تعرفه متوسط صادراتی اعتراض کردند.

برخورد سلبی حاکمیت با فناوری های نوظهور
محمدباقر اثنی عشری، رییس سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور، در نشست خبری دیروز، با بیان اینکه در صنعت فاوا تحولات سریع اتفاق می افتد و کسب وکارهای جدید به سرعت رشد می کنند، گفت: اقتصاد دیجیتال هم اکنون 15 درصد از کل اقتصاد جهان را دربر می گیرد و پیش بینی می شود که تا سال 2030 این میزان به 25 درصد برسد. این ارقام نشان می دهد که فعالیت هایی که مبتنی بر فناوری های نوظهور هستند، نقشی روزافزون در اقتصاد جهانی ایفا می کنند که یکی از این فناوری های نوظهور بلاکچین و زیرمجموعه آن؛ یعنی رمزارزهاست.
وی با بیان اینکه در ایران، به دلیل کند بودن سیستم های دولتی در تدوین مقررات و رگولاتوری، رشد صنایع و فناوری های نوظهور با مشکل مواجه می شود، افزود: در زمینه استارتاپ ها، پیام رسان ها و هوش مصنوعی حاکمیت قادر به ساماندهی به موقع نشد و در مورد رمز ارزها نیز با کندی و بهت حاکمیت مواجهیم.
اثنی عشری گفت: نخستین واکنش دولت در مواجهه با این فناوری ها، مسدودسازی و سخت گیری است. در یک سال گذشته نیز بخشی از استخراج کنندگان رمزارز نیز با توقیف، تحریم، مصادره و زندان مواجه شدند که امیدواریم این مشکلات حل شود.
وی سپس به دستوری اشاره کرد که با امضای معاون اول رییس جمهور به اعضای هیات دولت ابلاغ شده است. این دستورالعمل که به تاریخ 17 شهریورماه 98 صادر شده تاکید دارد که «تکلیف قانونی و توصیه عقلانی است که در پیشنهاد آیین نامه ها و بخشنامه ها و دستورالعمل ها، نظر بخش خصوصی و تشکل های ذیربط گرفته شود.» اما رییس سازمان نظام صنفی رایانه ای معتقد است که در مورد رمزارزها، نظرات فعالان بخش خصوصی در تصویب دستورالعمل لحاظ نشده است.
اثنی عشری با بیان اینکه سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران در یک سال گذشته، کارگروه بلاک چین را فعال کرده است، گفت: با توجه به اینکه ما موضوع رمزارزها را یک موضوع ملی می دانیم، بر اساس مصوبه شورای مرکزی نظام صنفی رایانه ای کشور، کمیسیون بلاک چین نیز تشکیل شده است.
به گفته وی، سازمان نصر در این زمینه با وزارتخانه های فاوا و صمت و شورای عالی فضای مجازی همکاری های خوبی دارد و نظر به نقش مهم وزارت نیرو در شکل گیری این صنعت و به دلیل نبود شناخت کافی از این فناوری ها، باید همکاری با وزارت نیرو هم توسعه داده شود.
نظام صنفی رایانه ای فعالان ماینینگ را زیر چتر خود می آورد
افشین آشوری، رییس کمیسیون رمزارز سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور، در ادامه این نشست گفت: فناوری بلاکچین به دلیل شفافیتی که در ذات خود دارد، جلوی فساد را می گیرد. ضمن اینکه با توجه به امکاناتی که در کشور داریم؛ از جمله نیروی متخصص و برق، صنعت ماینینگ می تواند لوکوموتیوی باشد که کل صنعت آی تی را با خود به پیش ببرد.
وی افزود: در 13 مرداد امسال استخراج رمز ارز با مصوبه هیات دولت به عنوان صنعت شناخته شد ولی متاسفانه با توجه به تعرفه برق اعلام شده از سوی وزارت نیرو، این صنعت در نطفه خفه شد و کسانی هم که به طور خودجوش اقدام کرده بودند، با پرونده سازی مواجه شدند.
وی با بیان اینکه سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور قصد دارد که از فعالان ماینینگ به عنوان اعضای صنف حمایت کند، گفت: نظر ما این است که باید بتوانیم با استخراج رمزارز به ارزآوری برای کشور بپردازیم، نه اینکه با دستورالعمل ها سد راه توسعه این صنعت شویم.
وزیر نیرو اشتباهش را جبران کند
امیرحسین سعیدی نایینی، رییس اولین دوره نظام صنفی رایانه ای و از فعالان صنعت ماینینگ نیز در این نشست، با اشاره به سانحه هوایی اتفاق افتاده، گفت: سانحه هوایی که به دلیل خطای انسانی اتفاق افتاد، ابعاد خسارت بار و جانکاه محسوسی داشت، اما خطای انسانی در تصمیم گیری های اقتصادی، تبعاتی دارد که به سرعت پدیدار نمی شود و در درازمدت، آثار خود را در قالب فقر، فساد و عقب ماندگی کشورها نشان می دهد.
وی افزود: نمونه این خطاهای انسانی در اقتصاد، برخورد با صنعت ماینینگ است که نتیجه ای جز فرصت سوزی ندارد و با توجه به حجم معاملات این بازار که بیش از 200 میلیارد دلار است، اگر برنامه ریزی هوشمندانه ای انجام شده بود، الان ذخایر ارزی کشور بسیار بالاتر بود.
سعیدی نایینی گفت: کسانی در کشور، با سرمایه و ریسک شخصی صنعت ماینینگ را راه اندازی کردند و بعد، مسوولان با یک دستورالعمل ارتجاعی، این کارآفرینان را از میدان به درمی کنند و برچسب هایی مانند دزد برق و قاچاقچی انرژی به آنان می زنند و دستگاه های آنان را که میلیون ها دلار قیمت دارد، ضبط می کنند.
این فعال صنعت ماینینگ، تعیین تعرفه برق معادل میانگین برق صادراتی را سوال برانگیز دانست و گفت: این بدان معناست که به برخی کشورها، ارزان تر از ایرانی ها برق می فروشند و در سالی که رونق تولید نام گذاری شده، این رویکرد جفا به رهبری و نوعی قانون گریزی است. وی افزود: البته این که دولت تصمیم بگیرد برق را رایگان بدهد هم ممکن است با منافع ملی سازگار باشد؛ اما باید شفاف باشد.
وی با انتقاد از اردکانیان وزیر نیرو گفت: از ابتدا مشخص بود که تعرفه برق در اختیار خود وزیر بوده و اینکه چرا موضوع را به تصویب در هیات دولت موکول می کرد، مشخص نیست.
سعیدی نائینی گفت: وزیر نیرو عزمش را برای نابودی صنعت ماینینگ جزم کرده و راه آنهایی را هم که می خواهند بدون وابستگی به شبکه برق کشور کارشان را پیش ببرند هم با تعرفه بالای گاز سد کرده است. در بخشنامه وزیر نیرو، حتی به نیروگاه های بخش خصوصی هم اجازه فروش برق داده نشده، در حالی که دولت میلیاردها تومان به همین نیروگاه ها بدهکار است.
وی همچنین دو نرخی شدن تعرفه را در این مصوبه فسادانگیز دانست و گفت: اتفاقی که می افتد، این است که گروهی سعی می کنند با رشوه کارشان را پیش ببرند.
سعیدی نایینی گفت: این اشتباه آقای اردکانیان، یک خطای انسانی است که افراد زیادی را بیکار و سرمایه ها را راکد کرده و تولید رمزارز که می تواند منشا منافع اقتصادی بسیاری برای کشور باشد، جلویش گرفته شده است.
وی همچنین به وزیر نیرو پیشنهاد کرد که به جبران اشتباهاتش، یک سایت بزرگ استخراج رمزارز به نام سردار شهید قاسم سلیمانی تاسیس و از ماینرها برای فعالیت در این مرکز دعوت کند.
صنعت ماینینگ مرده است
عباس آشتیانی، عضو کمیسیون بلاک چین نیز در این نشست خبری گفت: امنیت شبکه تامین برق، مساله حساسی است که مسوولیت آن به عهده رییس جمهور است و رییس جمهور نیز این وظیفه را به وزیر نیرو تفویض کرده است. اما وزیر نیرو باید بداند که استخراج رمزارزبه امنیت شبکه ضربه نمی زند، بلکه مسایلی مانند برق دزدی، فساد سیستماتیک در نهادهای ناظر و انشعاب غیر مجاز امنیت شبکه تامین برق را زیر سوال می برد که این مسایل، با تعرفه های برق اعلام شده برای ماینینگ، شکل می گیرد.
وی گفت: تمامی کارشناسان اذعان دارند که با تعرفه برق 965 تومانی امکان ماینینگ وجود ندارد و این تعرفه موجب فعالیت زیرزمینی، برق دزدی، فساد و ارتشا می شود؛ بنابراین وزارت نیرو باید هر چه سریع تر از موضع خود بازگردد.
آشتیانی افزود: با رویکرد کنونی وزارت نیرو، به جای ایجاد انگیزه برای فعالیت در نقاطی که انباشت برق وجود دارد، انگیزه با این رویگرد به جای ایجاد انگیزه در نقاطی که انباشت برق دارد، انگیزه را در ماینرها کشته اند و انگیزه ای هم برای تولیدکننده برق در نقاطی که نیاز وجود دارد، باقی نمی ماند.
وی گفت: مسوولان باید بدانند که بازارها خود تنظیم هستند، به شرطی که رگولاتور خود به عنوان مانع در بازار رفتار نکند. این در حالی است که وزارت نیرو برای تامین برق از طریق همکاری های دوجانبه، فعالیت در بورس انرژی و تولید برق مانع ایجاد می کند. به گفته وی، بیش از 15 هزار مگاوات توانایی ارایه برق در بورس انرژی وجود دارد؛ اما وزارت نیرو نمی گذارد که از این ظرفیت استفاده شود.
وی ماینینگ را برای صنعت برق کشور یک نعمت دانست که با مصرف دائمی، در شبکه توازن ایجاد می کند. وی صنعت ماینینگ را با فولاد مقایسه کرد و گفت: تولید هر تن فولاد 600 کیلووات ساعت انرژی مصرف می کند و شکل دهی آن هم 105 کیلووات ساعت. علاوه بر این برای تولید هر تن فولاد، 28 هزار لیتر آب مصرف می شود که فقط دو درصد آن قابل بازیافت است. صنعت فولاد یک صنعت مضر اما استراتژیک است و ماینینگ هم با مصرف کمتر، همین ویژگی استراتژیک بودن را دارد.
وی سپس با اشاره به انتشار خبری مبنی بر راه اندازی مزرعه استخراج بیت کوین در رفسنجان، ضمن تبریک از وزارت نیرو خواست که در زمینه تعرفه برق این مزرعه شفاف سازی کند.
وی توضیح داد: با تعرفه 900 تومان و 1000 تومان بابت هر کیلووات ساعت، استخراج امکان پذیر و اقتصادی نیست. از سوی دیگر فاصله 72 ساعته دریافت جواز تاسیس و پروانه بهره برداری این مزرعه، نشان می دهد که پیش از این فعالیت داشته است و ضمنا از برق صنعتی استفاده می کند. به هرحال ما هم آماده ایم تا با همان تعرفه ها کار کنیم، به شرطی که شفاف باشد.
وی همچنین گفت که تا کنون بیش از هزار مورد مجوز استخراج رمزارز در کشور صادر شده، اما با این تعرفه ها کسی انگیزه ای برای کار کردن ندارد.
در تمامی استان ها جواز تاسیس دریافت شده بیش از هزار مجوزدریافت شده ولی با این تعرفه کسی انگیزه برای کار کردن ندارد.
آشتیانی گفت: بر اساس برآوردهایی که پیش از دستورالعمل وزارت نیرو انجام شده، با تجهیزاتی که متوقف شده، بیش از نیم میلیارد دلار حجم این بازار بوده که امروز از این درآمد ارزی محروم شده ایم. ضمن اینکه اگر این صنعت با تمامی ظرفیت اش فعال شود، به بیش از 8.5 میلیارد دلار خواهد رسید.