در پانزدهمین نشست کمیسیون تجارت اتاق تهران، مجیدرضا حریری با طرح انتقاد از طرح شبنم و بارکدهای دوبعدی، مطالبی را بیان کرد که محسن بهرامی، رییس کمیسیون تجارت، برای رفع برخی نگرانی ها از اجرای این طرح و آسیب های احتمالی آن به چرخه تجارت، از محمود اعلایی مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک راهبر و غلامرضا نوری زاده مدیر پروژه شبنم برای شرکت در جلسه این کمیسیون و نشست رو در رو با نمایندگان بخش خصوصی دعوت کرد. این نشست مشترک در جلسه شانزدهم برگزار شد و فعالان اقتصادی انتقادات خود را مطرح کردند و متولیان طرح شبنم نیز به این انتقادات پاسخ دادند.
ورود بارکدهای تقلبی
در نشست کمیسیون تجارت اتاق تهران، رحمان پورقربان این نکته را یادآوری کرد که اغلب اتحادیه های کشوری که واردکننده قطعات بزرگ هستند از طرح شبنم گلایه و انتقادی ندارند، اما سایر اتحادیه ها که برای مواد اولیه مورد نیاز خود باید قطعات ریز و کوچک را وارد کرده و در گمرکات تک تک این قطعات را بارکد دوبعدی بزنند، از طرح شبنم انتقاد دارند و با آن مخالف هستند.
عضو کمیسیون تجارت اتاق تهران در ادامه عنوان کرد: طرح شبنم در حالی دچار کاستی شده است که شاهد ورود بارکدهای دوبعدی تقلبی نیز هستیم.
پیمانکار طرح شبنم انحصاری انتخاب شد
مجیدرضا حریری نیز در ادامه تصریح کرد که طرح شبنم به قصد مبارزه با قاچاق کالا پا به عرصه گذاشت در حالی که دولت به جای اینگونه طرح ها باید مرزها را کنترل کند. این فعال اقتصادی که از منتقدان سرسخت طرح شبنم است، گفت: بخش خصوصی بر این باور است که پیمانکار اجرایی طرح شبنم به صورت انحصاری انتخاب شده است.
وی افزود: شرکت خدمات انفورماتیک راهبر در ابتدا نرخ هر بارکد دوبعدی را ۳۵ ریال اعلام کرد اما این میزان در حال حاضر به ۹۵۰ ریال رسیده است که نشان می دهد در طول یک سال و نیم که از شروع به کار این طرح می گذرد نرخ بارکدهای دوبعدی ۲۷ برابر شده است. به گفته حریری، یک محاسبه سر انگشتی نشان می دهد که سالانه ۲۰۰ میلیارد واحد کالا وارد کشور می شود که دریافت ۹۵۰ ریال به ازای هر بارکد دوبعدی برای این میزان از حجم کالاهای وارداتی، درآمد هنگفتی را نصیب پیمانکار طرح می کند.
توضیحات برخوردار درباره طرح شبنم
محمد حسین برخوردار، عضو هیات رییسه اتاق تهران که ریاست مجمع واردات را نیز برعهده دارد، در این نشست تصریح کرد که در ابتدا قرار بود این طرح به صورت پایلوت روی کالاهای حجیم اجرا شود، اما با فشار برخی مسوولان رده بالای دولت و نیز ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، اجرای طرح شبنم در دستورکار قرار گرفت. او در عین حال این نکته را یادآوری کرد که بارکدهای دوبعدی طرح شبنم روی بسته های کوچک کالاهای وارداتی چسبانده نمی شود و به دلیل مسایل قیمتی، فعلا روی بسته های بزرگ الصاق می شود.
برخوردار همچنین اعلام کرد که برچسب بارکدهای دوبعدی با تعهد فروشندگان در انبارهای خود آنها چسبانده می شود و به دلیل آنکه کالاها از دو تا سه مبدا وارد کشور می شود نمی‌توانیم این برچسب ها را از کشور مبدا روی کالاها الصاق کرد.
فیل مولوی و بارکدهای دوبعدی
پس از انتقادهای اعضای کمیسیون تجارت اتاق تهران، مدیرعامل شرکت انفورماتیک راهبر در مقام پاسخگویی به اعتراض‌ها برآمد و حواشی پیش آمده برای طرح شبنم را به داستان فیل مولوی تشبیه کرد.
محمود اعلایی به پیاده شدن چنین طرحی در دیگر کشورها اشاره کرد و گفت: این طرح در کشورهای کره جنوبی، آمریکا، کانادا، فرانسه و آلمان نیز پیاده شده و ما در آلمان و کره مراحل و نحوه اجرای آن را از نزدیک دیده‌ایم.
او با بیان اینکه در لایحه مبارزه با قاچاق کالا و ارز، یک ماده و ۶ تبصره برای طرح شبنم دیده شده است، افزود که در ابتدا نصب بارکدهای دوبعدی بر رسانه‌های صوتی و تصویری در شرکت سروش، شرکت متعلق به صدا و سیما، آغاز شد و سپس این طرح از اول آبان ماه سال گذشته برای ۵ گروه کالایی اجباری شد. اعلایی تاکید کرد که بازرگانان در زمان ثبت سفارش کالاهای مورد نیاز خود، باید بارکدهای دوبعدی را به میزان واحد کالا ثبت سفارش کنند.
گلایه رییس جمهور از اجرانشدن طرح شبنم
مدیر اجرایی طرح شبنم گفت: برنامه‌ریزی‌ها برای اجرای این طرح براین اساس بود که گام به گام پیش برود، اما این برنامه‌ریزی‌ها در یک همایش برهم خورد. اعلایی گفت: سال گذشته همایشی برگزار شد و رییس جمهور در آن همایش ابراز گلایه کرد که چرا طرح شبنم هنوز اجرا نشده است. ما نیز در ستاد اجرایی طرح شبنم، یک برنامه زمان بندی شده را به ستاد مبارزه با قاچاق ارائه دادیم و این برنامه ریزی در بهمن ماه سال گذشته مورد تایید معاون اول رییس جمهور قرار گرفت و در نهایت اول تیرماه سال جاری تاریخ نصب اجباری بارکدهای دوبعدی اعلام شد.
اعلایی در ادامه تصریح کرد که ستاد اجرایی طرح شبنم برای این تاریخ آمادگی نداشت بلکه از سوی این نهاد، تاریخ اول شهریور ماه سال ۹۱ درنظر گرفته شده بود. وی اعلام کرد که از تاریخ اول تیرماه سال جاری، نصب بارکدهای دوبعدی روی پنج گروه کالایی به غیر از کالاهای فله‌ای، اجباری است.
صدور ۴٫۵ میلیون بارکد دوبعدی
وی همچنین عنوان کرد که ظرفیت فعلی تولید و صدور بارکدهای دوبعدی در حال حاضر به میزان ۴٫۵ میلیون برچسب فراهم است. اعلایی در عین حال خبر داد که در حال حاضر ۳۸۵۰ کارگزار طرح شبنم در سراسر کشور آماده ارایه خدمات هستند که مجمع عالی واردات، کانون بازنشستگاه نیروی انتظامی، اصناف جزو کارگزاران این بخش هستند.
مدیرعامل شرکت انفورماتیک راهبر، در ادامه با بیان اینکه هزینه ۹۰ تومان به ازای هر بارکد دوبعدی را باید واردکننده کالا پرداخت کند، اظهار کرد که این قیمت گذاری مصوبه شورای راهبری طرح شبنم است.
به گفته وی، در مرحله نخست، ۳۷ کد تعرفه ای برای نصب بارکد دوبعدی در نظر گرفته شد که در فاز دوم این میزان به ۳۶۵ کد تعرفه افزایش یافت و از اول اردیبهشت ماه گذشته اجرایی شد.
توقف موقتی و مطالعه بیشتر روی طرح شبنم
در پایان این نشست، محسن بهرامی ارض اقدس رییس کمیسیون تجارت اتاق تهران، یادآوری کرد که همچنان نگرانی ها از نحوه اجرای طرح شبنم در میان فعالان اقتصادی وجود دارد و این خبر را داد که کمیسیون تجارت اتاق تهران در جلسات آتی، از سیاست گذاران این طرح برای شفاف سازی و رفع برخی نواقص، دعوت به حضور در نشست مشترک با فعالان اقتصادی خواهد کرد. بهرامی همچنین خواستار توقف اجرای طرح شبنم و فرصت بیشتر برای بحث و مطالعه روی نحوه اجرای آن شد.
