تجارت الکترونیکی روی آب

بارزترین نمونه آن هم اختلاف نظری است که هرساله بر سر اعلام نرخ رشد اقتصادی کشور بین مرکز آمار و بانک مرکزی به وجود می‌آید و معلوم نیست بالاخره باید به کدام‌ یک از این آمار استناد کرد.
حجم تجارت الکترونیکی در ایران هم با توجه به اینکه زیرمجموعه‌ای از اقتصاد کشور محسوب می‌شود از این قاعده مستثنا نیست. علی‌رغم برنامه‌ها و پروژه‌های متعددی که در مسیر توسعه تجارت الکترونیکی در کشور اجرا می‌شود با این وجود این حوزه هنوز هم متولی و مرجع واحدی برای اعلام نرخ حجم تجارت الکترونیکی در کشور ندارد. شاید بتوان وسیع و گسترده بودن دایره تجارت الکترونیکی را دلیلی برای خالی بودن جایگاه این متولی واحد در نظر گرفت چرا که دست‌اندرکاران این حوزه به یکی دو سازمان و شرکت ختم نمی‌شوند. وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک مرکزی و مرکز آمار تنها برخی از مراجعی هستند که دست‌کم می‌توان انتظار ارائه آماری مستند از آنها داشت اما همین مراجع هم هرگز دسترسی به آماری جامع از تمام خرید و فروش‌های اینترنتی و حجم پولی که در این فضا جابه‌جا می‌شود، نداشته‌اند.

سهم 67 میلیاردی پست از تجارت الکترونیکی
شرکت پست یکی از بخش‌هایی است که به دلیل ماهیت کاری‌اش می‌تواند آمار مستدلی را ارائه دهد. این شرکت از سال 1386 با انعقاد قرارداد با شرکت‌های مختلفی که در زمینه خرید و فروش اینترنتی کالا فعالیت می‌کردند برای پست مرسولاتی که به ‌صورت اینترنتی سفارش داده می‌شدند وارد عمل شد. حجم خرید و فروش اینترنتی که در طول این سال‌ها توسط شرکت پست انجام شده رقمی معادل 67 میلیارد تومان است.
جواد کیوانی مدیرکل پست مستقیم و سرویس‌های نوین پستی در گفت‌وگو با خبرنگار ما با بیان اینکه پست یکی از ارکان اصلی خرید و فروش اینترنتی تلقی می‌شود و جایگاه ویژه‌ای در این حوزه دارد، گفت: «با توجه به اینکه شرکت پست، شبکه گسترده‌ای از توزیع و حمل و نقل در سطح کشور دارد می‌تواند سهم مهمی در رشد تجارت الکترونیکی داشته باشد.»
او در ادامه افزود: «شرکت پست ایران از سال 1382 مطالعه در زمینه تجارت الکترونیکی را دستور کار خود قرار داد و در سال 86 بعد از اجرای آزمایشی، خرید و فروش اینترنتی را آغاز کرد.»
در طول پنج سال گذشته شرکت پست، شش میلیون و 200 هزار سفارش خرید اینترنتی گرفته و حجم تجارت الکترونیکی که به واسطه این شرکت انجام شده به 67 میلیارد تومان رسیده است که در جای خود رقم قابل توجهی است. این شرکت فقط در سال گذشته نزدیک به دو میلیون سفارش خرید کالا با ارزش 30 میلیارد تومان گرفت که در مقایسه با سال قبل از آن یعنی سال 89 از رشد نسبتا خوبی برخوردار بوده است چرا که طی آن سال شرکت پست یک میلیون و 600 هزار سفارش خرید اینترنتی به ارزش کالایی 17 میلیارد تومانی گرفته بود.
کیوانی با اشاره به اینکه پست بستر امنی برای متقاضیان خرید و فروش اینترنتی کالا محسوب می‌شود، گفت: «طی سال 2010 میلادی پنج درصد خرده‌فروشی کالاها اینترنتی انجام شده که پست نقش پررنگی در آن داشته و این رقم برای سال جاری میلادی هشت درصد پیش‌بینی شده است.»
شرکت پست ایران در حال حاضر با 22 شرکت خصوصی قرارداد همکاری دارد که این شرکت‌ها هشت هزار فروشگاه اینترنتی را زیر پوشش خود دارند.

وزنه سنگین خودرو
یکی از عواملی که طی سال‌های اخیر توانسته نقش مهمی در جابه‌جایی رشد حجم تجارت الکترونیکی در ایران داشته باشد، فروش اینترنتی خودرو بوده است.
بر اساس گزارش مرکز گسترش فناوری اطلاعات (مگفا)، طی سال‌های 88 تا مردادماه 1390 حجم فروش اینترنتی خودرو که در پورتال جامع خودرو کشور اتفاق افتاد از مرز 20 هزار میلیارد ریال گذشت.
در پورتال جامع خودرو یا IraneCar.ir، شرکت‌های بزرگ خودروسازی از جمله ایران‌خودرو، سایپا، پارس‌خودرو، سایپا دیزل و گروه بهمن اقدام به فروش اینترنتی محصولات‌شان می‌کنند.
بر اساس آمار منتشرشده موجود در کشور، حجم تجارت الکترونیکی در ایران، در سال 84‌ رقم 40 میلیارد ریال،‌ در سال 85 رقم 100 میلیارد ریال و در سال 86‌ در حدود یک هزار میلیارد ریال بوده است که با مقایسه این آمار با حجم فروش اینترنتی خودرو می‌توان گفت حجم فروش اینترنتی خودرو با رقمی بالغ بر 20 هزار میلیارد ریال موجب تحول جدی در حوزه تجارت الکترونیکی در کشور شده است.