70 میلیارد پیامک، سهم ایرانیان در دنیاست

پدر اس‌ام‌اس ماتی ماکونن، یک مهندس فنلاندی است. او در سال ۱۹۸۴ در یک پیتزافروشی در کپنهاگ، وقتی برای شرکت در کنفرانسی در مورد آینده ارتباطات موبایلی به دانمارک آمده بود، ایده سرویس پیام‌رسانی برای گوشی‌های دیجیتال GSM به ذهنش خطور کرد. متاسفانه او هرگز برای این کار پیشگامانه دستمزدی دریافت نکرد زیرا حق امتیاز این ایده را به ثبت نرسانده بود. یک سال بعد، فرمت ۱۶۰ کاراکتری توسط محققی در زمینه ارتباطات به نام فریدهام هیلبرند تعیین شد. او در حالی که سعی می‌کرد این فناوری را استاندارد کند و به تلفن‌های همراه امکان انتقال و نمایش پیام‌ها را بدهد، متوجه شد که میانگین جملات یا سوالات تنها به ۱۶۰ کاراکتر نیاز دارد. اولین اس‌ام‌اس در سال ۱۹۹۲ توسط بریت نیل پاپ‌وورس به مدیر اپراتور وُدافون، ریچارد جرویس در میهمانی کارمندان در شب کریسمس ارسال شد که متن آن این بود: «کریسمس مبارک». پاپ‌وورس سرویس، ارسال پیام‌کوتاه یا همان اس‌ام‌اس را از کامپیوتر محل کار خود به یک گوشی موبایل اوربیتل ۹۰۱ ارسال کرد. امروز ارسال پیام بیشترین استفاده را در میان سرویس‌های انتقال اطلاعات توسط تلفن همراه دارد؛ به طوری که ۷۴ درصد از همه موبایل‌های سراسر جهان را شامل می‌شود یا به عبارت دیگر، 4/2 میلیارد از 3/3 میلیارد مشترک از طریق ارسال پیام ارتباط برقرار می‌کنند. در سال ۲۰۱۰ مردم رقم اعجاب‎انگیز 1/6 هزار میلیارد پیام کوتاه ارسال کردند؛ یعنی ۱۹۲ هزار پیام کوتاه در هر ثانیه! میزان درآمد صنعت در ارسال پیام‌های کوتاه ۱۱۴ میلیارد و ششصد میلیون دلار در سال بوده است. در این راستا آمار ارسال پیامک در ایران نیز قابل توجه است به نحوی که تنها در پنج روز نخست سال 90 در مجموع تعداد یک میلیارد و 626 میلیون و 547 هزار و 750 پیامک توسط مشترکان تلفن همراه مبادله شده که این رقم در مدت مشابه سال گذشته 970 میلیون پیامک بوده است. بنابر اظهارات حسن رضوانی، معاون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مجموع تعداد پیامک‌های ارسالی ابتدای امسال و روز 29 اسفند 89، به بیش از دو میلیارد پیامک افزایش یافته که این آمار در مدت مشابه سال گذشته تقریبا یک میلیارد و 100 میلیون پیامک بوده است. درعین حال روزانه به طور متوسط حدود ۲۰۰ میلیون پیامک در ایران فرستاده می‌شود که مجموع آن در سال حدود ۷۰ میلیارد پیامک می‌شود. همچنین به طور متوسط در هر ثانیه حدود ۱۹۲ هزار پیامک ارسال می‌شود. در سال ۲۰۱۰ بیش از 5/6 هزار میلیارد اس‌ام‌اس (یعنی بیش از ۱۰۰۰ پیامک به ازای هر نفر) ارسال شد. در عین حال با توجه به ۵۳ میلیون خط موبایل (تلفن همراه) موجود در کشور به طور متوسط هر ایرانی در هر سال بیش از ۱۳۲۰ پیامک ارسال می‌کند که این تقریبا نزدیک به چهار پیامک در روز می‌شود. آنچه که گفته شد بخشی از آمارهای مربوط به پیامک در ایران و جهان بود که اهمیت پرداختن به مساله فرهنگ در ارسال پیامک را نشان می‌دهد. موضوع مهمی که مطرح است محتوای بیش از ۷۰ میلیارد پیامکی است که در طول سال توسط ۵۳ میلیون کاربر ایرانی خطوط تلفن همراه فرستاده می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد که اس‌ام‌اس‌بازی هنگام رانندگی دو برابر خطرناک‌تر از رانندگی در حالت غیرعادی است. یک نمونه از حواس‌پرتی هنگام رانندگی در سال ۲۰۰۸ در انفجار قطار در ChatWorth کالیفرنیا اتفاق افتاد که جان ۲۵ نفر را گرفت. طی تحقیقات مشخص شد که راننده قطار، درست قبل از حادثه ۴۵ پیام کوتاه ارسال کرده بود. ارسال پیام، زبان ویژه و جدیدی ایجاد کرده است که هدف آن کوتاه کردن تعداد کاراکترهاست. محققان زبان‌شناس بر این عقیده‌اند که استفاده از زبان‌های عامیانه و اختصاری مانند چیزی که در زبان اس‌ام‌اس می‌بینیم در آینده منجر به تضعیف ادبیات و غلط دیکته‌ای و هجی‌کردن نادرست کلمات در میان کودکان شود. از دلایل اصلی موفقیت ‌اس‌ام‌اس این است که با همه گوشی‌ها ‌می‌توان پیام‌کوتاه ارسال کرد و فعال کردن آن نیاز به چیزی ندارد. اس‌ام‌اس مقرون‌به‌صرفه‌ و ارزان‌تر از تماس تلفنی و استفاده از آن راحت است و امکان ارسال در تمامی شبکه‌ها را فراهم می‌کند. به این معنی که لازم نیست کاربران بدانند شخصی که برای او پیام ارسال می‌کنند از کدام شبکه موبایل استفاده می‌کند. مردم هم به طور اعجاب‌انگیزی در این شیوه‌ برقراری ارتباط تبحر پیدا کرده‌اند. در سال ۲۰۰۵ سونجا کریستیانسن از نروژ رکورد سریع‌ترین تایپیست پیام‌کوتاه را به ثبت رساند. معنی این پیام این بود: «پیرانای تیزدندان از گونه سراسالموس و پیگوسنتروس، وحشی‌ترین ماهی‌ آب شیرین در دنیاست. در واقع، آنها به ندرت به انسان‌ها حمله می‌کنند.» رکورد کنونی 28/37 ثانیه است. تایپ پیام منجر به عارضه تنوسینوویتز می‌شود که نوعی التهاب انگشت شست دست است و در اثر تایپ مداوم پیام ایجاد می‌شود (شبیه آسیب آرنج است اما کوچک‌تر و کمتر ورزشی است). اگرچه پیام‌رسانی تغییرات بسیار کمی داشته است، اما راه درازی را طی 20 سال گذشته طی کرده است. گذشت آن روزها که پیام‌کوتاه به عنوان یک قابلیت غیرضروری به حساب می‌آمد و هرگز کسی سروکارش به آن نمی‌افتاد. امروزه خیلی از ما بدون آن نمی‌توانیم زندگی کنیم. با این حال موارد کلمات بیشتر جست‌وجو شده در موتور جست‌وجوی گوگل درباره اس‌ام‌اس نشان‌دهنده این است که با توجه به یک دسته‌بندی مردمی می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که بیشترین تعداد پیامک‌های ارسالی مربوط به پیامک‌هایی است که در دسته پیامک‌های تفریحی قرار می‌گیرند. پیامک‌های جوک، طنز، سرکاری و… از مصادیق این‌گونه پیامک‌ها هستند. در دسته دوم می‌توان پیامک‌های خانوادگی و اجتماعی را قرار داد که پیامک‌هایی نظیر پیامک‌های عاشقانه، تولد، تسلیت و تبریک در این دسته قرار دارند. در دسته سوم بیشترین پیامک‌های ارسالی را می‌توان پیامک‌های دارای پیام قرار داد که پیامک‌های فلسفی، پیامک‌های روز، معمایی، خبری و… جزو این دسته قرار می‌گیرند.