در نگاه رسانهای به مقوله شفافیت، دو کارکرد متفاوت و حتی بعضا متضاد برای این مفهوم متعالی در نظر گرفته میشود.
شفافیت به مثابه ابزار و شفافیت به مثابه تفکر؛ آنچه ما نیز امروز درباره اپراتور دوم تلفنهمراه بهعنوان مرزشکن بسیاری از حدود مخابراتی کشور با آن مواجه هستیم تقابل جدی همین دو کارکرد متفاوت است.
به لحاظ ابزارهای شفاف ایرانسل بسیار جلوتر از استانداردهای رایج بازار سیاستزده ایران است؛ تنها بنگاه مخابراتی کلان است که صورت دقیقی از آمارهای رشد خود، وضعیت سرویسهای ارزش افزودهاش، خواستههای مشتریان و حتی سرانه درآمد از مشتریان (ARPU) منتشر میکند و جریان خبری مستمری با بازیگران کلان یا تخصصی رسانه کشور دارد. همین شفافیت ابزاری از سوی گزارشات خارجی نیز بارها مورد استناد قرار گرفته و توجه سرمایهگذاران و تحلیلگران بینالمللی را به شریک ارتشی- دولتی MTN جلب کرده است. البته در این میانه رازهای کوچک تاریکی مانند شمار واقعی سیمکارتهای فعال و موقعیت وایمکس هم بودهاند که مسکوت باقی ماندهاند ولی سازو کار رسانهای متمول و تفکر بینالمللی یک اپراتور خارجی باعث شده است در مجموع اپراتور دوم نه تنها جلوتر از رقیب لاجوردیش بلکه جلوتر از مرزهای حاکم بر این عرصه حرکت کند.
اما چهره واقعی ایرانسل و بسیاری از بنگاههای شبه دولتی رو به رشد در سالهای اخیر هنگامی بروز میکند که به مقوله تفکر شفاف بپردازیم. در این سطح بالاتر از شفافیت کارکردگرا، شما باید با مجموعهای اقتصادی روبهرو باشید که همان اندازه در انتشار اخبار رشد روز افزونش در بازار بکر مخابراتی کشور مشتاق است، پذیرای شفافیت در مقولات کلانتری مانند ترکیب سهامداران، نحوه تامین سرمایه، انتصابات مدیریتی و بودجههای رسانهای باشد و آشکارا کنسرسیوم امتیان- ایرانسل چنین منشی ندارد. گواه آن نیز نه فقط در پیچ و خم هزارتوی سهام این شرکت نهفته است بلکه در گریز دایمیاش از ورود به بازار سرمایه نیز تجسم پیدا کرده است که طبیعتا شفافیت و صداقت جدیتری را طلب میکند. شاید تنها عرصهای هم که طلاییپوشان پذیرفتهاند از همراهان اولیه خودشان عقبتر بمانند همین رویکرد تاخیری در ورود به بورس باشد که بدون شک دلایل عالیتری دارد.
وینستون چرچیل، نخستوزیر اساطیری بریتانیاییها که در زمان طلوع نازیسم مقاوت جهانی در برابر فاشیسم را سازماندهی کرد جمله درخشانی درباره شفافیت دارد؛ "صداقت بسیار مهم است ولی برای صداقت ابتدا باید محق بود."